Menu Zamknij

ROK POLSKI – Wielkanoc

Wielkanoc to najważniejsze i najstarsze święto chrześcijańskie.  Czterdziestodniowy post pozwala w pełni przygotować się na przeżywanie śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

W przypadku polskiej Wielkanocy istnieje wiele obyczajów, które należy przestrzegać i respektować. Choć niektóre tradycje w Polsce powoli zanikają, nasz naród na tle innych europejskich krajów odznacza się sporym przywiązaniem do zwyczajów świątecznych. I tak: od XVIII wieku msze rezurekcyjne odprawiano nie o północy, lecz  o świcie. Tradycyjnie towarzyszyła im kanonada ze strzelb, pistoletów, petard, armat i moździerzy. Gdy zakończono przygotowania, można było zasiąść do stołu, podzielić się „święconym” i złożyć sobie życzenia wszelkiej pomyślności i zdrowia. Na wielkanocnym stole królowało jajko, od wieków uważane za symbol początku i źródło życia. Uważano je również za znak zmartwychwstania, odrodzenia, powrotu życia. W symbolice chrześcijańskiej zostało skojarzone ze świętem Zmartwychwstałego Chrystusa, który „wstał z grobu jak z jaja kurczę” (Galicja XIX w.). Na wsi panował zwyczaj obdarowywania się pisankami. Dostawali je członkowie rodziny, dzieci chrzestne i osoby zaprzyjaźnione. W niedzielę wielkanocną dzieci wyruszały na poszukiwanie darów, które – jak wierzyły – przyniosły im wielkanocne zajączki. W wielu kulturach, począwszy od starożytności, zając był symbolem odradzającej się przyrody, wiosny i płodności. Czczony i otaczany kultem z racji swojej witalności, bywał także uznawany jako symbol zmysłowości i tchórzostwa. Wierzono również, że pod postacią zająca ukazują się wiedźmy na rozstajnych drogach. W XVII w. skojarzono go z jajkiem wielkanocnym. Do Polski przywędrował prawdopodobnie z Niemiec na początku XX w. Współcześnie jest raczej świątecznym rekwizytem aniżeli bohaterem obrzędu.

Wielka Niedziela jest pierwszym dniem wielkanocnego okresu świątecznego zwanego oktawą wielkanocną. W poniedziałek wielkanocny o świcie gospodarze kropili swoje pola wodą święconą, żegnali się znakiem krzyża i modląc się wbijali w ziemię krzyżyki z palm, aby zapewnić urodzaj i pomyślność. Błogosławiono ziemię i przyszłe zbiory, objeżdżając pola w procesji na koniach. Z drugim dniem Wielkiejnocy związany jest także obyczaj zwany śmigusem – dyngusem lub lanym poniedziałkiem. Śmigus oznaczał uderzanie gałązką lub oblewanie wodą. Z czasem te dwa odrębne zwyczaje zostały połączone w jeden, śmigus – dyngus.

Czas Wielkanocnej radości trwa w liturgii 50 dni i kończy się niedzielą Zesłania Ducha Świętego.

Tradycje polskich świąt przetrwały w kulturze narodowej do dzisiaj. Tradycje te pielęgnowali nasi dziadowie, rodzice i pielęgnować będą również dzieci.

Źródło: R. Hryń – Kuśmierek, Rok Polski,

Wikipedia, Wolna encyklopedia; zdjęcie:httpwww.polonia.sk20190414wielkanoc